Perbincangan: Alexandrite dan Alexandrite Imitasi

Pertanyaan teman 9/9/2014: Adakah Alexandrite mempunyai sintetik? Bagaimana mengenalnya? Terima kasih.

Perbincangan:

Terdahulu sedikit ringkasan tentang Alexandrite (klik).

Alexandrite tidak mempunyai sintetik (lihat definisi sintetik, simulant, imitasi klik, klik, klik) tetapi Alexandrite mempunyai batu-batu tertentu untuk mengimitasinya.

Terdapat 3 batu utama yang biasa digunakan untuk imitasi Alexandrite, iaitu batu:

• Sintetik corundum
• Sintetik spinel
• Andalusite

Alexandrite vs Sintetik corundum:

Serba sedikit tentang cara pembuatan sintetik corundum (klik). Dalam pembuatan untuk menghasilkan “synthetic color change corundum”, ianya ditambah dengan Vanadium, dan perubahan warnanya daripada warna ungu kecubung dibawah lampu berfilamen kepada warna biru kekelabuan dibawah cahaya matahari terang. Batu imitasi Alexandrite jenis sintetik corundum ini banyak dibawa pulang dari Mesir sekitar awal tahun 1990an (sekali imbas kelihatan sedikit ungu). Identifikasi amat mudah kerana perubahan warnanya adalah sangat berbeza dengan perubahan warna alexandrite asli . Perubahan warna Alexandrite asli adalah daripada warna  merah keperangan (bawah lampu berfilamen) kepada warna kehijauan (bawah matahari terang).

Selain itu, genuine alexandrite mempunyai pleochhroism yang kuat menyerlahkan merah, oren dan hijau dibawah cahaya lampu berfilamen. Manakala pleochroism bagi sintetik corundum menyerlahkan kuning keperangan dan ungu.

Identifikasi yang lebih muktamad ialah melihat kepada perbezaan berikut:

• RI (natural alexandrite 1.746, 1.755 manakala sintetik corundum 1.762, 1.770)
• DR (natural alexandrite 0.009 manakala sintetik corundum 0.008)
• SG (natural alexandrite 3.72 manakala sintetik corundum 3.99)
• Mohs scale Hardness (natural alexandrite 8.5 manakala sintetik corundum 9.0)

Alexandrite vs Sintetik spinel:

Perubahan warna bagi batu imitasi/simulan oleh sintetik spinel lebih menyakinkan berbanding sintetik corundum diatas. Mutakhir, batu sintetik spinel ini lebih ‘rare’ untuk ditemui.

Identifikasi yang lebih muktamad ialah melihat kepada perbezaan berikut:

• RI (natural alexandrite 1.746, 1.755 manakala sintetik spinel 1.727)
• DR (natural alexandrite 0.009 manakala sintetik spinel – tiada)
• SG (natural alexandrite 3.72 manakala sintetik spinel 3.64)
• Mohs scale Hardness (natural alexandrite 8.5 manakala sintetik spinel 8.0)

Alexandrite vs Andalusite:

Andalusite adalah batu semulajadi (klik, klik).  Andalusite mempunyai pleochroism yang kuat menyerlahkan hijau, kuning dan merah dibawah cahaya lampu berfilamen – dan ini boleh mengelirukan dengan Alexandrite asli yang menyerlahkan pleochroism warna merah, oren dan hijau dibawah cahaya lampu berfilamen.

Identifikasi yang lebih muktamad ialah melihat kepada perbezaan berikut:

• RI (natural alexandrite 1.746, 1.755 manakala andalusite 1.63, 1.64)
• DR (natural alexandrite 0.009 manakala andalusite 0.01)
• SG (natural alexandrite 3.72 manakala andalusite 3.18)
• Mohs scale Hardness (natural alexandrite 8.5 manakala andalusite 7.5)

Allahu 'alam.

(1) Alexandrite (Zimbabwe); 2.46cts....RM280

Batu disuluh dengan "cahaya putih" artificial incandescent light. Sumber cahaya ini dihasil dari "tungsten" dalam bo/bulb lampu; sama seperti lampu suluh, cuma lampu suluh cahaya lebih kepada cahaya kuning-juga boleh digunakan untuk melihat pertukaran warna Alexandrite. Lampu yang dijual dipasar-pasar malam cahayanya daripada LED, cahaya yang terhasil samada biru, kuning dsb berdasarkan warna LED tersebut-tidak boleh digunakan untuk melihat perubahan warna Alexandrite. Lampu kalimantan/fluroscent juga tidak boleh (panjang gelombang pendek). Cahaya putih terdiri daripada 7 spektral warna pelangi, dan setiap spektral warna tersebut mempunyai panjang gelombang yang berlainan-disebabkan ini cahaya LED biru tidak sesuai melihat perubahan warna Alexandrite.

Gambar diambil dibawah cahaya matahari. Dari jauh kelihatan macam kehitaman/gelap spesimen ini, tetapi pada bahagian tepi-tepi batu yang agak nipis boleh dilihat sedikit warna hijau. Kalau disuluh dengan lampu LED putih/biru boleh lihat batu ini berwarna hijau-mungkin dengan sedikit bercampur dengan warna merah.

• Harga termasuk pos. Spesimen ini bukanlah yang grade yang terlalu elok. Tentang harga Alexandrite siap cutting grade yang elok boleh rujuk wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Alexandrite#Alexandrite

Alexandrite

• Keluarga mineral: Tergolong dalam keluarga Chrysoberyl bersama-sama Cymophane (Batu Mata Kucing asli – Chrysoberyl Cat’s Eye). Bila disebut “Cat’s Eye” maka ia merujuk kepada Cymophane/Chrysoberyl Cat’s Eye; inilah batu yang dirujuk dengan makna asal istilah “Cat’s Eye”. Lain-lain jenis batu yang ada sifat Cat’s Eye akan diletakkan “nama batu + Cat’s Eye” seperti Quartz Cat’s Eye dan Prehnite Cat’s Eye.
• Lokasi dijumpai: Pergunungan Ural di Russia, Sri Lanka, Andhra Pradesh di India, Brazil, Burma, Madagascar, USA, Tanzania dan Zimbabwe
• Sifat: Berwarna hijau (atau berwarna kekuningan dan pink) dibawah panahan cahaya matahari dan berwarna merah (atau merah seperti bunga Columbine atau seperti merah buah Raspberry atau seperti merah buah Cherry) dibawah suluhan lampu artificial incandescent light.
• Kualiti: Kristal Alexandrite yang flawless FL (berketelusan terbaik, tidak retak/raka, bersih dalaman batunya) dengan warna "hijau zamrud" (emerald green) dan mempunyai perubahan warna yang paling terang/nyata dikira sebagai Alexandrite paling berkualiti. Kebanyakkan spesimen Alexandrite yang terbaik serta bersaiz besar adalah dari pergunungan Ural di Russia. Alexandrite berkualiti yang baik tetapi bersaiz kecil dijumpai di Zimbabwe. Alexandrite dari kedua tempat ini dikatakan berada pada ranking tertinggi dalam kategorinya. Alexandrite Cat’s Eye iaitu chrysoberyl yang bertukar warna dan mempunyai sifat mata kucing adalah sangat-sangat jarang (great rarity).
• Rekod: Spesimen Alexandrite yang terbesar dijumpai ialah seberat 1876ct, dijumpai di Sri Lanka. Permata Alexandrite yang terbesar selepas dipotong ialah seberat 66ct dari Russia, dan disimpan di Smithsonian Institution, USA.

Buat masa sekarang, tuan blog mendapat sedikit sumber Alexandrite dari Zimbabwe yang belum dicanai (rough). Batunya tidaklah berkualiti, tetapi bolehlah untuk disimpan sebagai koleksi bagi yang sesiapa yang berminat. Tuan blog memilih batu-batu Alexandrite yang paling telus dan paling elok pertukaran warnanya daripada simpanan pemilik asal yang berat keseluruhannya tidaklah sampai 200g. Best Price! – harga beli borong pada masa currency exchange yang agak rendah.

TAMBAHAN:“Emerald Green” (kata nama, kata sifat)“Emerald green” adalah sejenis pigment berwarna dengan nama kimianya “Copper (ll)-Acetoarsenite” yang secara kimianya tidak stabil dan sangat beracun. Dihasilkan secara tindakbalas sodium arsenite dengan copper (ll)-acetate. Kandungan arsenic boleh jadi sebab membawa kepada maut. Berwarna “hijau-kebiruan hingga hijau, yang terang dan menawan” yang tersendiri baginya. Digunakan sebagai bahan catan/pewarna, bahan yang memberi warna dalam pertunjukkan bunga api, dan sebagai racun pembunuh serangga dan binatang perosak. Diterokai seawal tahun 1808 di Jerman (secara rasminya tahun 1814) dan digunakan sehingga tahun 1960-an. Nama lain bagi “emerald green” ialah: Schweinfurter Grun (Jerman), Vert Veronese (Perancis), Vert de Schweinfurt (Perancis), Verde di Schweinfurt (Italy), Paris Green, Veronese Green, Schweinfurt Green, Victoria Green. Apabila disebut “Emerald Green” kepada sesuatu objek berwarna hijau dengan maksud kata sifat, maka ia memerihalkan objek tersebut dengan rupa warna hijau bahan kimia ini. Titih asal perkatan “emerald green” juga dari perkataan batu zamrud “smaragdus”.

Rujukan: sumber lisan, internet & buku2.